اختلال کندن پوست لب که همان وسواس‌پوست‌کنی است، یکی از انواع وسواس‌های فکری_عملی است. که در آن فرد مبتلا میل شدیدی به کندن پوست لب خود دارد. ممکن است بیمار تمایل به کندن نواحی دیگری از پوست بدنش را هم داشته باشد، اما تمرکز او بیشتر بر روی پوست لب است. به طوری که بیشتر اوقات ترک و زخم روی لبان او وجود دارد، درد و زخم تاثیری در دست کشیدن او از این کار ندارد. ریشه این بیماری در اضطراب بوده و برای درمان حتما باید به متخصص روانشناسی مراجعه کرد.

اختلال کندن پوست لب چیست؟

پوست کنی لب در درسته‌ی اختلالات اضطرابی جای می‌گیرد و آن را در راهنمای تشخیصی و آماری بیماری‌های روانی زیر مجموعه از وسواس پوست کنی می‌دانند. در این نوع اختلال اضطرابی فرد به واسطه‌ی افکار اجبار کننده خود، میل افراطی به پوست کنی لب دارد. افراد مبتلا به اختلال کندن پوست لب برای کندن از ناخن و یا گاز گرفتن استفاده می‌کنند و ممکن است ساعت‌ها به این کار مشغول باشند. کندن پوست اغلب تا جایی پیش می‌رود که آسیب‌های جدی به فرد وارد می‌کند و حتی منجر به خونریزی می‌شود. 

علائم اختلال کندن پوست لب

انواع وسواس نشانه‌های مشترکی دارند که بروز افکار وسواسی و ناتوانی فرد در کنترل و سرکوب آن‌ها یکی از این علائم مشترک است. در ادامه علائم وسواس اختلال کندن پوست لب را به طور خاص شرح داده‌ایم.

بروز دوره‌های متناوب کندن پوست که منجر به آسیب به بافت پوست می‌شوند، از راه‌های تشخیص این اختلال است. یکی دیگر از علائم پوست کنی لب این است که فرد تلاش زیادی برای جلوگیری از پوست کنی لب می‌کند و اقداماتی در این زمینه انجام می‌دهد، ولی موفق نمی‌شود. این نوع وسواس مشکلات جدی در ارتباط با همسالان و عملکرد کاری و تحصیلی به همراه دارد.

زمانی اختلال کندن پوست لب تشخیص داده می‌شود که علت پزشکی مانند بیماری‌های پوستی و یا بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنی وجود نداشته‌باشد. بیماران مبتلا به این اختلال تنش زیادی برای پوست کنی لب خود احساس می‌کنند و وسوسه‌ی انجام این عمل به سراغشان می‌آید و بلافاصله پس از پوست کنی لب احساس لذت، آرامش و رهایی از تنش می‌کنند.

دلایل ابتلا به اختلال کندن پوست لب

ابتلا به اختلال کندن پوست لب دلایل متعددی دارد که با شناسایی و رفع آن‌ها می‌توان به درمان نزدیک‌تر شد. برخی از علل ابتلا به شرح زیر هستند.

???? اختلالات همایند

یکی از دلایل ابتلا به اختلال کندن پوست لب، اختلالات همایندی است که فرد با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. اختلالاتی همچون وسواس فکری عملی، اضطراب و افسردگی می‌توانند علت زیربنایی و زمینه‌ساز بروز وسواس پوست کنی باشند.

???? خشم و تنفر

در نظریه روانکاوی، علت بروز اختلال کندن پوست لب، خشم و تنفر فرد نسبت به وقایع و اطرافیان ذکر شده‌است؛ به این معنا که فرد خشم خود را با پوست کنی لب نشان می‌دهد و پس از آن احساس آسودگی می‌کند.

???? عدم کنترل استرس

ناتوانی در مدیریت استرس و تنش‌ها عوامل دیگری در بروز اختلال کندن پوست لب است؛ اغلب کسانی که به این اختلال مبتلا هستند نمی‌توانند استرس و هیجانات خود را به شیوه‌ای سالم کنترل کنند به همین خاطر به رفتارهایی مثل پوست کنی لب روی می‌آورند.

???? افزایش دوپامین

یکی دیگر از علل ابتلا به اختلال کندن پوست لب، افزایش دوپامین در بدن است که به دنبال مصرف افراطی موادی همچون شیشه و کوکائین پدید می‌آید. مصرف این گونه مواد باعث می‌شود فرد احساس کند چیزی زیر پوستش راه می‌رود و با کندن پوست تلاش می‌کند تا این حس را از بین ببرد.

روند پیشرفت اختلال کندن پوست لب

اختلال کندن پوست لب ممکن است در هر سنی رخ دهد و حتی در کودکان نیز مشاهده می‌شود. این عارضه در شرایطی پیشرفت می‌کند و شدیدتر می‌شود که فرد دچار یک عارضه‌ی پوستی مانند جوش، جراحت یا عفونت شده و شروع به کندن آن قسمت می‌کند. با این کار جراحت بیشتر شده و بیمار از بهبود زخم جلوگیری می‌کند، هر چه بیشتر این کار را ادامه دهد جراحت و خارش پوست تشدید یافته و فرد بیشتر زخمش را می‌کند و این چرخه ادامه می‌یابد.

اختلال کندن پوست لب هنگام مواجه با استرس و فشار نیز تشدید می‌یابد؛ ممکن است فرد یک بار هنگام مواجه با رویداد استرس‌زا پوست لبش را بکند، با این کار احساس آرامش کند و از آن به بعد برای تجربه‌ آن حس خوشایند این عمل تبدیل به یک عادت و پس از آن یک اختلال می‌شود.

نشانه های عادت اختلال کندن پوست لب

نشانه های عادت اختلال کندن پوست بسیار بارز است. و به راحتی می‌توان تشخیص داد که چه فردی به این اختلال مبتلا است. در ادامه نشانه های عادت را اشاره کرده ایم.

???? افراد مبتلا به اختلال کندن پوست لب، لب های زخمی و متورم دارند.

???? معمولا در تنهایی و یا در جمع نزدیکان این کار را انجام می‌دهند.

????در هنگام انجام این کار فکر می‌کنند که کسی آنها را مشاهده نمی‌کند.

???? درد ناشی از کندن پوست لب را دوست دارند.

???? علاوه بر علاقه به کندن پوست لب، به کندن زخم و جوش و حتی ناخن نیز علاقه دارند.

عوارض پوست کنی لب

اختلال کندن پوست لب می‌تواند همراه با عوارض باشد. خونریزی لب و زخم شدن لب ها از پیامدهای پوست کنی لب است. اما بر اساس بررسی ها، انواع سرطان لب و دهان نیز از این طریق رشد می‌کنند.

تشخیص اختلال کندن پوست لب

اختلال کندن پوست لب باید توسط پزشک تشخیص داده شود. شاید شما به علائمی که بر اثر کندن پوست لب ایجاد شده است، مشکوک شده باشید؛ اما تشخیص باید با بررسی های پزشک انجام شود. پس از اینکه پزشک معاینات و تست فیزیکی را انجام داد، در رابطه با رفتارها و احساسات خود که حین این عادت کسب کرده اید؛ سوال می‌پرسد. در نهایت زخم های پوستی شما را بررسی می‌کند و نتیجه اختلال کندن پوست را با اگزما و پسوزیاریس بررسی می‌کند.

زمانی که به فرد تشخیص اختلال کندن پوست لب داده شد؛ به متخصص سلامت روان ارجاع داده خواهید شد. و درمانگر با ریشه یابی علل؛ راه درمان مناسب را با شما کار خواهد کرد.

درمان اختلال کندن پوست لب

پیش از پرداختن به درمان لازم است علت اصلی ابتلا به اختلال کندن پوست لب، تشخیص داده شود. در صورتی که اختلالات همایند مثل افسردگی، اضطراب و اسکیزوفرنی علت بروز آن باشند، نیاز به مداخلات تخصصی و بالینی روانشناس وجود دارد تا ابتدا این اختلالات رفع شوند و سپس وسواس نیز از بین برود.

یکی از روش‌های مؤثری که جهت درمان وسواس کندن پوست لب از جانب متخصصان ارائه می‌شود، روش وارونه‌سازی عادت است که در آن تلاش می‌شود عادت کندن پوست لب را با عادت دیگری جایگزین کنند. برای آشنایی کامل با روش های درمان وسواس کلیک کنید.

???? کاهش استرس کندن پوست لب

یادگیری روش‌ها و راهکارهای کنترل استرس از اصول اولیه درمان اختلال کندن پوست لب به شمار می‌رود. از آن‌جایی که علائم وسواس کندن پوست لب به دنبال بروز رویدادهای استرس‌زا هویدا می‌شوند، بسیار اهمیت دارد که فرد را با استفاده از روش‌های مدیریت استرس از بروز رفتارهای پوست کنی لب مصون داشت.

اما گاه کنترل و کاهش استرس با وجود مشغله‌ها و مشکلات زیاد کاری سخت به نظر می‌رسد؛ در این شرایط بهره‌مندی از مشاوره کنترل استرس و کمک گرفتن از فردی آگاه و باتجربه راهگشا خواهد بود. 

???? درمان وسواس شدید

برای درمان نوع شدید اختلال کندن پوست لب می‌توان از دارو درمانی تحت نظر روانپزشک بهره برد. اغلب داروهای ضد افسردگی و ضد افسردگی سه حلقه‌ای جهت درمان وسواس پوست کنی تجویز می‌شود. مسئله‌ای که وجود دارد این است که داروها اغلب عوارضی را به همراه دارند و به بهبودی کامل اختلال نمی‌انجامند. این داروها تنها به کنترل و کاهش علائم کمک می‌کنند. بنابراین پیشنهاد می‌شود از درمان‌های شناختی رفتاری و روانکاوی نیز کمک بگیرید. این روش‌ها اثرات دائمی دارند و لازم است تحت نظر مشاور متخصص صورت بگیرند. 

???? دارو درمانی

یکی از روش های درمان اختلال کندن پوست لب، دارو درمانی است. در این شرایط پزشک به بیمار داروهای ضد افسردگی تجویز می‌کند تا سطح افسردگی فرد کاهش یابد. این داروها مهار کننده بازجذب سروتونین هستند. حتی داروهای ضد تشنج نیز برای این افراد تجویز می‌شود.

???? رواندرمانی

رواندرمانی مهم ترین روش درمانی برای اختلال کندن پوست لب است. در این درمان متخصص به بررسی ریشه ها و علل این اختلال می‌پردازد. و راه هایی را ارائه می‌دهد تا فرد به جای کندن پوست به رفتارهای دیگری مشغول باشد.

کلام آخر

اختلال کندن پوست لب گاه تنها به دهان ختم نمی‌شود و فرد به کارهای دیگری مانند کندن زخم؛ جوش و … می‌پردازد. افراد مبتلا با این رفتار حال روحی خوبی کسب می‌کنند و معمولا هنگام استرس و اضطراب چنین رفتارهایی را از خود نشان می‌دهند. بنابراین درمانگران برای درمان این افراد باید روش های کنترل استرس را آموزش دهند. در موارد خیلی شدید از دارو درمانی نیز استفاده می‌شود.  مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در اختلال کندن پوست لب می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

منبع: اختلال کندن پوست لب