رشد مغز نوجوان یکی از جنبه‌های مهم تکامل انسان در دوران‌بلوغ است. مطالعات پژوهشی مرتبط با عملکرد مغز نشان می‌دهند که مغز نوجوانان و بزرگسالان به شیوه‌هایی متفاوت از هم کار می‌کنند. برای مثال در مغز نوجوانان اطلاعات بیشتر توسط آمیگدال پردازش می‌شود که مسئول هیجانات است. در حالی که بزرگسالان فعالیت بیشتری را در ناحیه پیشانی نشان می‌دهند که مسئول تفکر منطقی است. این مسئله می‌تواند به درک ما از اینکه چرا نوجوانان احساسی‌تر و هیجانی‌تر با موضوعات برخورد می‌کنند، کمک کند. برای کسب اطلاع جهت ارتباط مناسب با نوجوان مشاوره نوجوان دریافت کنید.

فهرست مطالب

• رشد مغز نوجوان | تفاوت های مغز نوجوانان و بزرگسالان
  • نمونه هایی از تفاوت مغز نوجوانان و بزرگسالان 
• رشد مغز در نوجوانی تا چه زمانی ادامه دارد؟
• چه اتفاقاتی برای مغز نوجوانان می افتد؟
  • تکامل مغز در انتهای نوجوانی 
• تغذیه و رشد مغز نوجوان
• تاثیرات منفی مواد دخانی و الکل بر رشد مغز نوجوان
• چگونه به رشد مغز نوجوان کمک کنیم؟
  • توصیه هایی برای رشد مغز به نوجوانان
• نقش والدین در رشد مغز نوجوان
  • نکاتی خواندنی
• دلیل بروز تغییراتی در مغز در دوران نوجوانی
• خدمات مشاوره ذهن نو در جهت رشد مغز نوجوان
  • سخن آخر

برای دریافت مشاوره در زمینه رشد مغز نوجوان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید. 

رشد مغز نوجوان | تفاوت های مغز نوجوانان و بزرگسالان

بررسی‌های انجام شده روی مغز نوجوانان و بزرگسالان نتایج شگفت انگیزی را نشان می‌دهد. پژوهشگران بر این باورند که مهم نیست فرزند شما چقدر باهوش است یا در مدرسه چه نمره‌ای می گیرد، اگر مغز او را در سنین نوجوانی با مغز یک بزرگسال مقایسه کنیم می‌فهمیم که هنوز به تکامل کافی نرسیده است. برای آشنایی با سایر ویژگی های نوجوان کلیک کنید.

نمونه هایی از تفاوت مغز نوجوانان و بزرگسالان 

در همین راستا مشاهدات آزمایشگاهی بیانگر این نکته هستند که قضاوت منطقی در نوجوان به طور چشمگیری از بزرگسالان ضعیف‌تر است. علت آن هم این است که پردازش اطلاعات در مغز آن‌ها بیشتر توسط ساختاری به نام آمیگدال انجام می‌شود. این ساختار مسئول پردازش هیجانات در انسان است. این در حالی است که بزرگسالان بیشتر از قسمت پیشانی مغز خود بهره می‌برند که این بخش مسئول تفکر منطقی است.

همچنین آن بخشی که احساسات و تصمیم گیری را پیوند می‌دهد، هنوز در سنین نوجوانی در حال رشد و تکامل است. به همین خاطر نوجوانان در تصمیمات خود بیشتر تابع احساساتشان هستند و کمتر بر قوه منطق تکیه می‌کنند.

حتما از صفحه اینستاگرام ذهن نو و کانال تلگرامی ذهن نو دیدن نمایید.

رشد مغز در نوجوانی تا چه زمانی ادامه دارد؟

بررسی‌ها نشان می دهد که رشد مغزی و در راستای آن افزایش عملکرد در حوزه‌های قضاوت، تصمیم گیری، تفکر منطقی، بازداری و کنترل هیجانات تا 25 سالگی ادامه دارد. در نتیجه می‌توان گفت فرایند رشدی که از نوجوانی آغاز می‌گردد تا اوایل بزرگسالی ادامه خواهد داشت. برای آشنایی با روانشناسی نوجوان کلیک کنید.

چه اتفاقاتی برای مغز نوجوانان می افتد؟

در سنین نوجوانی مغز انسان از نظر ساختاری با تغییرات شگرفی مواجه می‌شود. این تغییرات تا حد زیادی تحت تاثیر نوسانات هورمونی و تجربیات محیطی قرار دارند. در طی فرایند تغییر، نورون‌های عصبی مسیرهای اطلاعاتی جدیدی را کشف می‌کنند که به شاهراه‌های اطلاعاتی ختم می‌شوند.

در مقابل برخی مسیرهای قدیمی از بین می‌روند و در اصطلاح علمی هرس می‌گردند. به موازات این اتفاقات فرد به مرور از نظر روانشناختی تغییراتی را در خود احساس می‌کند. برای مثال کودک دیروز درمی‌باید که می‌خواهد دیگران او را به عنوان یک بزرگسال بشناسند و هویتی مستقل برایش قائل شوند.

همچنین این تغییرات به تحولاتی در شخصیت او نیز می‌انجامند و باعث می‌شوند دیگران احساس کنند که نوجوان در دوران بلوغ به اندازه کافی از ثبات برخوردار نیست یا تنوع طلبی بیشتری پیدا کرده است.

تکامل مغز در انتهای نوجوانی 

با رسیدن به سنین 20 سالگی مغز نوجوان کم کم به ساختار بزرگسالی نزدیک می‌شود. در این شرایط بین عملکرد قسمت پیش پیشانی مغز و لیمبیک نوعی تعادل شکل می‌گیرد که باعث می‌شود انسان به مرور زمان بتواند همزمان به طور متوازنی از نیروی عقل و احساسات خود استفاده کند و به طور افراطی تحت تاثیر یکی از آن‌ها نباشد. برای اطلاع از راه های تربیت نوجوان کلیک نمایید.

تغذیه و رشد مغز نوجوان

رشد مغز نوجوان هنوز متوقف نشده و در حال میلینه سازی است. برای تکمیل این فرایند نیاز به چربی سالم مثل امگا 3 دارد. از جمله مواد غذایی حاوی امگا 3 می توان به انواع ماهی ها (مثل قزل آلا، سالمون، ساردین و..)، میگو، خاویار، شاه دانه، دانه چیا، گردو، لوبیا قرمز، روغن سویا، روغن ماهی و… اشاره کرد. همچنین مواد غذایی که حاوی روی هستند نیز بسیار توصیه می‌شود. روی به تنظیم خلق و خو و ایجاد تعادل در سروتونین مغز نوجوان کمک می کند.

تاثیرات منفی مواد دخانی و الکل بر رشد مغز نوجوان

مواد مخدر که شامل ماریجوانا، سیگار، قرص های محرک و… می شوند همگی می توانند فرایند رشد مغز نوجوان را مختلف کنند. به خصوص که در این دوران نوجوان در حال هویت یابی است و از طریق گروه های دوستی ارتباطات اجتماعی خود را شکل می‌دهد. نوجوانانی که دچار مصرف انواع مواد الکلی و مخدر می شوند نمی توانند در گروه های اجتماعی سالمی عضو شوند. این گونه مهارت های ارتباطی آن ها در مسیر درستی رشد نکرده و موجب از هم پاشیدگی رفتاری و شخصیتی در سنین بالاتر می‌شود.

در واقع مواد مخدر و الکل ها علاوه بر تاثیر منفی بر جسم و رشد مغز نوجوان ، ارتباطات او را نیز تحت تاثیر قرار داده و موجب عدم رشد اجتماعی نوجوان خواهد شد.

چگونه به رشد مغز نوجوان کمک کنیم؟

نوع تغذیه، عادات رفتاری و سبک زندگی نوجوان می‌تواند در سرعت و نحوه رشد نوجوان بسیار موثر باشد. برای مثال خوردن برخی مواد غذایی از طریق کمک به فرایند میلین دار کردن سلول‌های عصبی فرایند رشد مغزی را تسهیل می‌کنند از جمله این غذاها باید به خوردن غذاهای حاوی امگا 3 به خصوص ماهی اشاره کرد.

در عوض مصرف مواد مخدر و الکل در سنین حساس نوجوانی با مختل کردن فرایند رشدی تاثیرات بلند مدتی را بر مغز فرد به جای می‌گذارند و منجر به اختلالات مزمنی می‌شوند.

توصیه هایی برای رشد مغز به نوجوانان

بسیار اهمیت دارد که در این دوران در نوع رژیم غذایی خود تجدید نظر کنید، بیشتر به سلامتی‌‌تان اهمیت دهید و از مصرف هرگونه ماده مخدر و نوشیدنی الکلی بپرهیزید. گوش دادن به موسیقی‌های آرامش بخش، ورزش کردن، داشتن دوستان خوب، شرکت در کلاس‌های آموزشی، گذراندن اوقات فراغت به روش‌های سالم، داشتن ارتباط مناسب با والدین و بهره مند شدن از تجربیات آن‌ها در ضمن یک رابطه عاطفی صمیمی از جمله دیگر فاکتورهایی است که می‌تواند در رشد مغز نوجوان تاثیرگذار باشد.

برای آشنایی بیشتر با اقدامات لازم حتما درباره دوران نوجوانی مطالعه نمایید.

نقش والدین در رشد مغز نوجوان

والدین به شیوه های مختلفی در رشد مغز نوجوان خود دخیل هستند. همانطور که گفتیم تغذیه اهمیت زیادی در رشد مغز نوجوان دارد، پس با فراهم آوردن مواد مغذی و مورد نیاز می‌توانند رشد مغز نوجوان را بهبود ببخشند. حال نوبت به تحریک سیناپس های مغزی می رسد که وابسته به اطلاعات و ارتباطات نوجوان با محیط پیرامون است. والدین با فراهم آوردن شرایط مناسب برای حضور نوجوان در محیط های سالم و غنی می توانند فضایی برای رشد مغز نوجوان فراهم کنند.

در این میان خودشان نیز با حضور دائمی در کنار فرزندشان او را راهنمایی کرده و آموزش های لازم را به او می دهند. اگر اجازه حضور به شما نمی‌دهند حتما مقاله درک فرزند نوجوان را بخوانید.

نکاتی خواندنی

در مورد رشد مغز نوجوان نکاتی وجود دارد که با اطلاع از آنها علت بسیاری از رفتارهای نوجوان برای شما آشکار خواهد شد. در واقع باورهای نادرست گاهی باعث می‌شوند که با نوجوان رفتار درستی نشده و از طرفی استعدادهای او نادیده گرفته شوند. چرا که عده ای تصور می‌کنند که رشد مغز در دوران کودکی به پایان رسیده و دیگر با افزایش سن تغییری نخواهد کرد. برخی از این نکات شامل موارد زیر هستند.

• رشد مغز با افزایش سن تعییری نمی‌کند
• مغز همچنان در دوران نوجوانی در حال تکامل است
• مغز نوجوان در حال یادگیری و سازگاری است
• ریشه بسیاری از اختلالات روانی در بزرگسالی ناشی از تغییرات مغز در دوران نوجوانی است
• مغز نوجوانان انعطاف پذیری بیشتری دارد
• نوجوان بیش از کودکان یا بزرگسالان نیاز به خواب دارند. این موضوع بر سلامت مغزی و جسمانی آنان تاثیری زیادی خواهد داشت

دلیل بروز تغییراتی در مغز در دوران نوجوانی

اما چه عواملی باعث بروز تغییراتی در مغز نوجوان می‌شوند. در قسمت های قبلی به طور مفصل در مورد تغییراتی که در اثر رشد مغز نوجوان اتفاق می‌افتند؛ صحبت کردیم. اما این تغییرات حاصل عوامل محیطی و فیزیولوژیکی هستند که گاها حتی خود نوجوان نیز در آنها نقشی ندارد. برای مثال تصاویر ثبت شده توسط دستگاه EEG حاکی از آنند که محیط های پرورشی و شرایط تربیتی و اقتصادی- اجتماعی نوجوان و حتی موضوعاتی مانند استرس و نوع تغذیه می‌توانند سرعت انتقال پیام های عصبی را تغییر داده و یا الگوی آنها را تغییر دهند.

خدمات مشاوره ذهن نو در جهت رشد مغز نوجوان

خیلی از والدین و مراقبان کودک و نوجوان درباره چگونگی و نیازهای رشدی مغز نوجوان اطلاعات کافی ندارند. شما برای آن که بتوانید در این خصوص اطلاعات کافی بدست آورید باید درباره نوجوانان مطالعه نمایید. همچنین متخصصان نوجوان و خانواده در طی دوره های آموزشی و یا جلسات درمانی به والدین اطلاعات مناسبی می دهند. بنابراین اگر در این خصوص دچار ابهاماتی هستید می توانید با شماره های درج شده تماس گرفته و از خدمات درمانی مشاوره نوجوان استفاده نمایید.

سخن آخر

شاید برایتان عجیب باشد اما رشد مغز در دوره نوجوانی همچنان ادامه دارد. شما به عنوان والدین باید عوامل تاثیرگذار بر این روند رشدی را بشناسید. درست مانند زمانی که او را در شکم خود حمل می کردید حالا نیز باید به تغذیه، آموزش، ارتباطات، نیازهای جسمی و روانی و… او توجه کنید. خیلی از والدین به نیازهای نوجوان اهمیت چندانی نمی‌دهند. و گذر از کودکی را مصادف با بزرگسالی می‌دانند. در حالی که نوجوانی دوره حساسی است و شما همچنان باید به مسائل فرزندتان توجه داشته باشید. اگر در این زمینه با چالش هایی روبرو شده اید حتما از خدمات روانشناختی استفاده نمایید. درمانگران حیطه روانشناسی به شما راهنمایی های لازم را ارائه می دهند. برای دریافت این خدمات کافی است با شماره های درج شده تماس گرفته تا با برترین متخصصان کشوری مشاوره دریافت کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه رشد مغز نوجوان می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت شهری با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول

پدر و مادرها چگونه می توانند به رشد مغز فرزندشان در نوجوانی کمک کنند؟

سهم والدین در این مورد این است که رابطه‌ای صمیمی و گرم با فرزندانشان برقرار کنند و بتوانند نیازها و خواسته‌های آن‌ها را در این دوران بشناسند. هرچقدر که تنش‌های میان والد و فرزند بیشتر باشد انتقال دهنده‌های عصبی مرتبط با اضطراب و افسردگی فعالیت بیشتری از خود نشان می‌دهند که می‌تواند آثار روانشناختی بلند مدتی را برای نوجوان به همراه بیاورد. اگر در زمینه رفتار با نوجوان مشکلات زیادی را تجربه می‌کنید بهتر است از یک متخصص روانشناس کمک بگیرید.

رشد مغز نوجوان تا کی طول می کشد؟

طبق بررسی های به عمل آمده عملکرد مغزی نوجوان در حیطه های شناختی، قضاوت، تصمیم گیری، برنامه ریزی و… تا سنین 25 سالگی یا همان اوایل بزرگسالی ادامه دارد.

منبع: رشد مغز نوجوان چگونه است؟