بلوغ دیررس یکی از نگرانی های والدین است. اگر دختران تا 13 سالگی و پسران تا 14 سالگی علائم بلوغ را تجربه نکنند مسئله بلوغ دیررس از جانب متخصصان مطرح می‌شود. این موضوع به دلایل مختلفی به وجود می‌آید که از جمله مهم‌ترین آن‌ها باید به زمینه خانوادگی، درگیری با سوء تغذیه، دچار بودن به اختلالات خوردن، استفاده از برخی داروها و مشکلات کروموزومی اشاره کرد.

اگر فکر می‌کنید فرزندتان با بلوغ دیررس دست و پنجه نرم می‌کند باید برای تشخیص دقیق این مشکل به یک متخصص مراجعه کرده و متناسب با سبب شناسی مطرح شده درمان‌های پیشنهادی را پیگیری نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علائم، علل و روش‌های درمان بلوغ دیررس در دختران و پسران تا انتهای مطلب همراه ما باشید. 

برای دریافت مشاوره در زمینه بلوغ دیررس می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360  و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

 منبع: بلوغ دیررس پسران و دختران

بلوغ دیررس چیست؟

بلوغ دیررس زمانی است که نشانه های بلوغ وجود ندارد. حداکثر سن بلوغ در دختر ها 13 و برای پسران 14 سالگی می‌باشد. در صورتی که علائم بلوغ تا به این سن مشاهده نشود؛ بلوغ دیررس نامیده می‌شود. نشانه های اولیه بلوغ در دخترها، رشد سینه ها می‌باشد. رشد بیضه ها نیز اولین نشانه از بلوغ در پسران می‌باشد. که علت آن افزایش هورمون محرک فولیکول توسط غده هیپوفیز است. بنابراین دخترانی که تا سن 13 و پسرانی که تا سن 14 سینه و بیضه هایشان رشد نکرده باشد؛ به بلوغ دیررس مبتلا شده اند.

علائم و نشانه های بلوغ دیررس چیست؟

اگر دختران تا سن 13 سالگی و پسران تا سن 14 سالگی علائم بلوغ را تجربه نکنند، مسئله بلوغ دیررس باید مورد توجه خانواده‌ها و متخصصین قرار بگیرد.  علائم بلوغ دیررس در دخترها شامل موارد زیر می‌شوند:

???? رشد نکردن سینه‌ها تا 13 سالگی

???? شروع نشدن سیکل قاعدگی تا 14 سالگی

???? عدم شروع قاعدگی به فاصله 4 سال بعد از رشد سینه‌ها

???? عدم رشد موهای زائد در ناحیه تناسلی و زیر بغل

????کوتاه ماندن قد و رشد کند

???? شکل نگرفتن رحم

???? سن ظاهری کمتر از سن واقعی

علائم بلوغ دیررس در پسرها موارد زیر را در بر می گیرند:

???? رشد نکردن بیضه‌ها و آلت تناسلی تا 14 سالگی

???? ظاهر نشدن موهای زائد در نواحی اندام تناسلی

????ظاهر نشدن مو در نواحی صورت و زیر بغل

???? نبود تغییرات بارز جسمانی در راستای مردانه شدن ظاهر

???? جمع شدن چربی ها در اطراف لگن، شکم و سینه ها

????عدم رشد قد

???? تغییر نکردن صدا

چرا نوجوانان دچار بلوغ دیررس می شوند؟

در توضیح علل بروز بلوغ دیررس متخصصین نظرات مختلفی را بیان می‌کنند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

???? عوامل وراثتی و ژنتیکی

بررسی‌ها نشان می‌دهند شیوع بلوغ دیررس در بین کسانی که یکی از بستگان درجه یک آن‌ها نیز دچار این مشکل بوده، بیشتر از سایر افراد است. در نتیجه می‌توان نتیجه گرفت که عوامل ژنتیکی و وراثتی در این زمینه نقش دارند.

???? اختلالات خوردن و درگیری با سوء تغذیه

اختلالات خوردن نظیر بی اشتهایی عصبی (نوعی ترس شدید از اضافه وزن را در فرد ایجاد کرده و باعث می‌شود فرد تصویر تحریف شده‌ای از بدن خود داشته باشد)، موجب بلوغ دیررس می‌شود. مبتلایان به بی اشتهایی عصبی معمولا رژیم‌های بسیار سختی می‌گیرند که همین مسئله آن‌ها را در معرض سوء تغذیه قرار می‌دهد. سوء تغذیه با از بین بردن ذخایر چربی فرایند بلوغ (به خصوص در دختران) را به تعویق می‌اندازد. برای درمان این مشکل حتما باید که در کنار پزشک از یک روانشناس کمک بگیرید.

???? مصرف برخی داروها

یکی از دلایل بروز بلوغ دیررس، مصرف دارو ها می‌باشد.  استفاده از برخی داروها می‌تواند بر سطوح هورمون‌های بدن تاثیر گذاشته و در نتیجه فرایند بلوغ را به تاخیر بیندازد. از همین رو آن‌هایی که تحت شیمی درمانی هستند یا از برخی داروهای اعصاب استفاده می‌کنند ممکن است دیرتر از دیگران فرایند بلوغ را تجربه نمایند.

???? درگیری با برخی بیماری های مزمن

دچار بودن به برخی بیماری‌های مزمن نیز می‌تواند شروع فرایند بلوغ را تحت تاثیر قرار دهد. و بلوغ دیررس را به وجود آورد. که از جمله آن‌ها می‌توان به دیابت، مشکلات کلیوی، آسم، اختلال تیروئید، مشکلات مرتبط با غده هیپوفیز و فیبروزکیستیک اشاره کرد.

???? اختلالات کروموزومی

مبتلا بودن به برخی اختلالات کروموزومی نظیر سندروم ترنر در مردان و سندروم کلاین فلتر در زنان از جمله دیگر عواملی است که منجر به مشکلات هورمونی شده و چالش‌هایی را در فرایند بلوغ ایجاد نماید. در نهایت فرد به بلوغ دیررس مبتلا می‌شود.

???? عوامل محیطی

یکی از دلایل بلوغ دیررس، عوامل محیطی است. که با اثر گذاری بر عملکرد اندام ها و ترشح هورمون ها بلوغ دیررس پدید می‌آید. این عوامل محیطی عبارتند از.

???? استرس بیش از حد

????تغذیه نامناسب به دلیل کم اشتهایی با بی اشتهایی عصبی

???? تمرین های ورزشی شدید و فشرده

???? از دست دادن بافت چربی ناشی از رژیم های سنگین

انواع مختلف بلوغ دیررس

متخصصان بلوغ دیررس را به دو نوع هیپوگنادیسم اولیه و ثانویه تقسیم می‌کنند. که در ادامه به توضیح هریک از آن‌ها پرداخته‌ایم.

???? هیپوگنادیسم اولیه

یکی از انواع بلوغ دیررس، هیپوگنادیسم است. در هیپوگنادیسم اولیه مشکل  فرد ترشح نشدن یا ترشح کم هورمون‌های جنسی از جنسی است. در واقع در این شرایط بیضه‌ها در پسران و تخمدان‌ها در دختران قادر به تولید هورمون‌های استروژن و تستوسترون نیستند. عوامل مختلفی می‌توانند در بروز این مشکل دخیل باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به مشکلات ارثی و مادرزادی، درگیری با بیماری‌های خودایمنی، مشکلات رشدی و قرار داشتن تحت برخی درمان‌ها نظیر شیمی درمانی و عمل جراحی را مثال زد.

???? هیپوگنادیسم ثانویه

در هیپوگنادیسم ثانویه مشکل در اندام‌های جنسی نظیر تخمدان ها و بیضه ها نیست بلکه بلوغ دیررس در اثر اختلال هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز در مغز به وجود می‌آید. برای مثال عدم رهاسازی هورمون گنادوتروپین از جانب هیپوتالاموس یا ترشح کم هورمون‌های FSH و LH از جانب هیپوفیز می‌تواند در این موضوع نقش داشته باشد.

عوارض روانشناختی بلوغ دیررس

بلوغ دیررس معمولا برای پسران با فشارهای بیشتری همراه است. چرا که گروه همسالان معمولا نسبت به پسربچه‌هایی که دیر به بلوغ می‌رسند واکنش‌های منفی زیادی نشان می‌دهند. در این شرایط نوجوان ممکن است از جانب دوستان خود طرد شده یا مورد تمسخر و سرزنش قرار بگیرد.

بلوغ دیررس تا حد زیادی اعتماد به نفس بچه‌ها را تضعیف کرده و می‌تواند به گوشه گیری و انزوای اجتماعی بی‌انجامد. در این شرایط بسیار اهمیت دارد که والدین بتوانند حمایت‌های مناسبی از فرزندشان به عمل بیاورند و با مراقبت‌های خود به نوجوان کمک کنند تا این دوران را به سلامت پشت سر بگذارد. 

درمان بلوغ دیررس

برای درمان بلوغ دیررس ابتدا باید به یک متخصص مراجعه کنید تا علت این موضوع مشخص شود. برای مثال اگر بیماری زمینه ای نظیر دیابت وجود داشته باشد که مانع شروع چرخه قاعدگی می شود درمان آن در اولویت قرار می گیرد.

در غیر این صورت ممکن است پزشک هورمون درمانی را در دستور کار قرار دهد. در این روش به دخترها داروهای استروژنی و به  پسرها داروهای حاوی تستوسترون داده می شود تا به کمک این ها فرایند بلوغ آغاز شود. استفاده از این داروها معمولا موقتی هستند و با تنظیم شدن هورمون های فرد در دوران بزرگسالی دیگر نیازی به مصرف آن ها وجود نخواهد داشت.

کلام آخر

هورمون درمانی در پسران و دختران توسط پزشک صورت می‌گیرد. اما اگر دلیل بلوغ دیررس نوجوان عوامل روانی باشد، حتما باید توسط روانشناس و متخصص صورت بگیرد. در این زمینه فراموش نکنید که روانشناس کمک بزرگی به شما خواهد کرد. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه بلوغ دیررس می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360  و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول