هویت جنسیتی به تعریفی که خودپنداره هر کس از جنسیت‌اش دارد گفته می‌شود. شاید برای برخی این مساله غیرقابل درک باشد، اما ذهن و روان انسان می‌تواند هویتی متضاد با جنسیت فیزیولوژیک‌اش داشته باشد. عدم درک علل روانشناختی و نداشتن راه حل مناسب برای کسانی که هویت جنسی متفاوتی دارند، باعث شده تا این افراد سال‌ها از اجتماع طرد شده و یا تنها برای بودن در جامعه متناسب با هنجارها رفتار کنند (در حالی که خودشان رنج می‌برند).

فهرست مطالب

• هویت جنسیتی یعنی چه ؟
  •  آنچه فرد احساس می‌کند
  •  آنچه فرد ابراز می‌کند
• انواع مختلف هویت جنسی
  • هویت جنسیتی ساده لوحانه
  • نامطمئن یا ناایمن
  • هویت جنسی موفق
  • ماجراجو
  • کشاننده
• شکل گیری هویت جنسیتی
  • عوامل فیزیولوژیک
  • تاثیر شرایط محیطی بر هویت جنسیتی
  • مسائل خانوادگی
  • اجتماع
  • تجربه های جنسی افراد 
  • میزان آگاهی و تعلیمات
• هویت جنسیتی و رابطه جنسی
• علت تبدیل شدن به اختلال هویت جنسیتی
• هویت جنسیتی و بیماری‌های روحی
• تاثیراتی که هویت جنسی بر روی زندگی افراد دارد
• نکاتی در زمینه هویت جنسی
  • سخن پایانی

براساس مطالعات، هویت جنسیتی از دوران جنین در حال شکل‌گیری است، بنابراین نقش والدین به سزایی در تربیت و مراقبت کودک و نوجوان دارند. معمولا با شروع بلوغ، والدین متوجه اهمیت هویت جنسی شده و برای آن به دنبال راه حل هستند، برای آگاهی از اقدامات لازم مشاوره نوجوان دریافت کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه هویت جنسیتی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354  با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

هویت جنسیتی یعنی چه ؟

 به‌طورکلی هویت به این معناست که فرد خود را با چه ویژگی‌هایی می‌شناسد و هویت‌جنسیتی به‌عنوان بخشی از آن، به این معناست که فرد چه دیدگاهی راجع به جنسیت خود دارد. بیشتر جمعیت هویتی مطابق با جنسیت فیزیولوژیک خود دارند. برای مثال یک دختر به‌خوبی جنسیت خود را می‌پذیرد و به رفتارهایی دست می‌زند که جامعه از یک زن انتظار دارد، اما درعین‌حال ممکن است دختر دیگری از این وضعیت راضی نباشد و برخلاف جنسیت فیزیولوژیک خود به رفتارهای مردانه گرایش بیشتری داشته باشد. به‌طورکلی هویت‌جنسیتی شامل دو بخش است.

 آنچه فرد احساس می‌کند

تصور و باور فرد از اینکه خود را مطابق با جنسیت فیزیولوژیکش مرد یا زن بداند یا از آن ناراضی باشد، مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش هویت‌جنسیتی را تشکیل می‌دهد.

 آنچه فرد ابراز می‌کند

این بخش بیشتر رفتارهای فرد را شامل می‌شود. صحبت کردن با ادبیات زنانه یا مردانه، نحوه لباس پوشیدن، علاقه‌مندی به کارهای مختلف و مسائل دیگر بخشی از هویت جنسیتی را تشکیل می‌دهند که می‌تواند مطابق یا مخالف با جنسیت وی باشد. برای آشنایی بیشتر با انواع ویژگی های نوجوان کلیک نمایید.

انواع مختلف هویت جنسی

هویت جنسی خود انواع مختلفی داشته و در واقع در افراد به شکل های مختلفی بروز می‌کند. البته که فراموش نکنید که ماهیت هویت در همه آنها یکسان است؛ اما تنها به شکل های مختلفی ابراز می‌شود. 

هویت جنسیتی ساده لوحانه

در این نوع، افراد اعتماد به نفس کافی در مورد هویت جنسی یا حتی گرایش جنسی خود نداشته و یا حتی در مورد آن هنوز گیج و سردرگم هستند. چنین افرادی میل جنسی کمی دارند و میزان اضطراب زیادی را تجربه می‌کنند.

نامطمئن یا ناایمن

چنین افرادی چیزی را که هستند دوست نداشته و احساس عدم جذابیت جسمی و جنسی دارند. همچنین از رفتارهای جنسی خود نیز رضایت کافی را ندارند.

هویت جنسی موفق

این افراد کاملا از چیزی که هستند راضی بوده و رفتارهایشان متناسب با جنسیت و هویت جنسیتی شان است. این حالت بیشتر در دختران دیده می‌شود.

ماجراجو

افراد دارای هویت جنسیتی ماجراجو، بسیار هیجان طلب بوده و در بیشتر موارد بیشتر رفتارهایی که از خود بروز می‌دهند؛ به دلیل هیجان زیادشان است. آنها اضطراب جنسی و از طرفی تعهدات جنسی کمتری را تجربه می‌کنند. 

کشاننده

هویت جنسی کشاننده را بیشتر در پسران شاهد هستیم. آنها از عملکرد جنسی قدرت به عنوان عاملی برای قدرت نمایی استفاده کرده و به طور کلی تمایل دارند تا روی این موضوع نیز کنترل داشته باشند. 

شکل گیری هویت جنسیتی

اکنون باید به این سؤال پاسخ دهیم که هویت‌جنسیتی چگونه شکل می‌گیرد و چه عواملی در آن تأثیر دارند. به‌طورکلی بخشی از این دلایل را عوامل فیزیولوژیک و بخشی دیگر را شرایط محیطی فرد مشخص می‌کند:

عوامل فیزیولوژیک

همان‌طور که می‌دانید مردان و زنان علاوه بر تفاوت در اندام‌های جنسی در نوع و میزان ترشح برخی هورمون‌ها نیز با یکدیگر تفاوت دارند. هورمون‌هایی نظیر تستوسترون با رفتارهای مردانه و هورمون‌هایی مانند استروژن یا پروژسترون با رفتارهای زنانه تناسب دارند. میزان ترشح این هورمون‌ها ازجمله مسائل تاثیرگذار در شکل‌گیری هویت‌جنسیتی فرد است.

تاثیر شرایط محیطی بر هویت جنسیتی

تربیت والدین و همین‌طور محیط اجتماعی هر فرد نیز در شکل‌گیری هویت‌جنسیتی وی تأثیر بسیاری دارند. اینکه والدین تا چه حد در لباس پوشاندن، صحبت کردن یا تربیت فرزند با او بر اساس جنسیتش رفتار می‌کنند و همین‌طور اهمیتی که جامعه برای هر جنس قائل است، تعداد دوستان هم‌جنس یا غیر هم‌جنس کودک و …. در شکل‌گیری هویت جنسیتی اثر دارند. به همین خاطر بسیار مهم است که درزمینهٔ تربیت جنسی کودک و نوجوان خود از یک متخصص آگاه کمک بگیرید. برای آشنایی بیشتر با روانشناسی نوجوان کلیک کنید.

مسائل خانوادگی

فراموش نکنید که تجربیات خانوادگی نیز در مورد شکل گیری هویت جنسیتی نقش دارند. در واقع نقش هایی که والدین برعهده می‌گیرند و نحوه رفتار با فرزند همگی می‌تواند در این مورد تعیین کننده باشد.

اجتماع

یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر مسئله هویت جنسیتی ، مسائل اجتماعی است. برای مثال اینکه یک جامعه مرد سالار باشد یا زن سالار  و یا در آن چقدر در مورد مسائل جنسی فرهنگ سازی صورت گرفته باشد؛ موثر می‌باشد.

تجربه های جنسی افراد 

تجربیات جنسی افراد نیز یکی دیگر از عوامل موثر بر شکل گیری هویت جنسیتی است. برای مثال روابطی که در دوران کودکی یا نوجوانی داشته اند و یا حتی سابقه تجاوز جنسی.

میزان آگاهی و تعلیمات

اینکه افراد تا چه اندازه در مورد مسائل جنسی اطلاعات درستی داشته باشند و یا حتی با چه برخوردی از طرف اطرافیان روبرو شوند نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد. در بیشتر موارد با صحبت با افرادی که دچار مشکلاتی در این زمینه شده اند؛ متوجه می‌شویم که اطلاعات اندکی در این زمینه داشته و به همین دلیل احساس سردرگمی می‌کنند. 

هویت جنسیتی و رابطه جنسی

آیا هویت‌جنسیتی در روابط جنسی فرد نیز تأثیرگذار است؟ به‌طورکلی هویت‌جنسیتی و جهت‌گیری جنسی دو موضوع متفاوت از یکدیگر هستند. جهت‌گیری جنسی به معنای میل به برقراری رابطه جنسی با مردان یا زنان است و می‌تواند کاملاً متفاوت از تصور فرد راجع به مرد یا زن بودن خود باشد. اما در برخی مواقع نیز میان هویت‌جنسیتی فرد و گرایش وی به روابط جنسی تناسب وجود دارد. برای آَشنایی با چگونگی شکل گیری هویت در نوجوان کلیک نمایید.

علت تبدیل شدن به اختلال هویت جنسیتی

شکل‌گیری کامل هویت جنسی از کودکی تا پایان بلوغ به طول می‌انجامد. زمانی که فرد در اواخر دوران نوجوانی همچنان با جنسیت طبیعی خودش مشکل داشته باشد، به اختلال هویت‌جنسیتی دچار شده است. این اختلال ممکن است موجب گرایشات جنسی متفاوتی نیز بشود. برای آگاهی بیشتر درباره نشانه‌ها و پیامدهای مربوط به این اختلال مقاله ملال جنسیتی را مطالعه نمایید.

هویت جنسیتی و بیماری‌های روحی

تقریباً اکثر مردم ازنظر هویت‌جنسیتی مشکل خاصی ندارند و خود را به‌عنوان زن یا مرد می‌پذیرند؛ اما بعضی‌ها در این زمینه‌ دچار مشکل هستند. هنگامی‌که میان جنسیت فیزیولوژیک و احساس او از جنسیت خود هماهنگی وجود نداشته باشد، این موضوع می‌تواند باعث بروز مشکلات بسیاری ازجمله افسردگی، گوشه‌گیری یا طرد شدن از اجتماع، اعتیاد به انواع مخدرها و یا حتی خودکشی شود؛ به میزانی که اختلاف میان وضعیت فیزیولوژیک و هویت جنسیتی بیشتر باشد، احتمال بروز بیماری‌های روحی افزایش می‌یابد و بر اساس تحقیقات انجام‌شده این عدم هماهنگی در مردان بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد.

اگر احساس می‌کنید شما یا هر یک از اطرافیان در هویت‌جنسیتی خود دچار مشکل هستید و یا اگر برای تربیت جنسی فرزندان خود با مشکل یا سؤالی مواجه شده‌اید بهتر است برای پیشگیری از بروز مشکلاتی که راجع به آن‌ها صحبت کردیم از یک روانشناس متخصص کمک بگیرید.

تاثیراتی که هویت جنسی بر روی زندگی افراد دارد

برخی از افراد به دلیل مطلع نبودن از اهمیت و تاثیراتی که این موضوع بر زندگی افراد دارد؛ توجه زیادی به این موضوع ندارند. در صورتی که تاثیرات این موضوع، می‌تواند خود را به شکل های زیر نشان دهد. 

داشتن احساس رضایت و تطابق: در این حالت افراد به طور کامل از هویت جنسیتی که دارند راضی بوده و عملکرد خوبی هم دارند. 

قرارگیری در معرض افتراق و تبعیض: از طرفی ممکن است به دلیل هویت جنسی شان که متفاوت از اکثریت جامعه است؛ در معرض افتراق و تبعیض قرار گیرند. 

تاثیر بر روی روابط عاطفی افراد: یا اینکه هویت جنسی می‌تواند کیفیت و چگونگی روابط عاطفی میان افراد را نیز تغییر دهد. 

نکاتی در زمینه هویت جنسی

فراموش نکنید که اگر هویت جنسیتی به شکل های مختلفی بروز کند؛ تنها به معنای یک تفاوت است اما یک اختلال یا بیماری نیست. پس باید در مورد برخورد با هویت های جنسی مختلف، نکاتی را رعایت کرده و اطلاعاتی را کسب کنیم. برخی از این نکات، شامل موارد زیر هستند. 

• احترام به هویت جنسیتی همه افراد
• استفاده کردن از زبان مناسب در مقابل آنها
• پشتیبانی کردن از چنین افرادی
• آموزش و افزایش آگاهی آنها
• پشتیبانی کردن از جوانان و نسل جدید
• مشارکت کردن در حرکت هایی که در این زمینه انجام می‌شوند
• محافظت کردن از حریم شخصی آنها

سخن پایانی

از آنجایی که هویت جنسی از اصلی ترین جنبه های هویت ما محسوب می‌شود؛ توجه کردن به آن و داشتن اطلاعاتی در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است. هویت جنسیتی آن تصور و باوری است که ما در مورد خودمان داریم. این هویت بر رفتارهای ما تاثیر گذاشته؛ به طوریکه نمی‌توانیم برخلاف آن عمل کنیم. از این رو باید چه در مورد خودمان و چه در دیگران، اطلاعات لازم را در مورد آن کسب کرده و در این مورد از یک متخصص نیز کمک بگیریم. 

برای دریافت مشاوره در زمینه هویت جنسیتی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354  با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سؤالات متداول

هویت جنسیتی یعنی چه؟

به باور فرد راجع به جنسیت خود و همین‌طور رفتاری که انجام می‌دهد هویت جنسیتی گفته می‌شود. این هویت می‌تواند هماهنگ با جنسیت فیزیولوژیک فرد یا ناهماهنگ با آن باشد.

هویت جنسیتی چگونه شکل می‌گیرد؟

بخشی از هویت جنسیتی تحت تأثیر شرایط فیزیولوژیک و هورمون‌ها قرار دارد اما بخش دیگری از آن به تربیت خانواده‌ها، اطرافیان و همبازی‌های کودک و همین‌طور اهمیتی که جامعه برای یک جنس قائل است بستگی دارد.

منبع: هویت جنسیتی چگونه شکل می گیرد؟